مراکز تصویربرداری پزشکی چه خدماتی را ارائه میکنند؟
مراکز تصویربرداری پزشکی خدمات متنوعی را برای تشخیص بیماری‌ها، آسیب‌ها و مشکلات مختلف بدن ارائه می‌دهند. این مراکز با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته تصویربرداری، اطلاعات دقیق و ضروری برای تشخیص و درمان بیماری‌ها را در اختیار پزشکان و متخصصان قرار می‌دهند. برخی از خدمات اصلی که در مراکز تصویربرداری پزشکی ارائه می‌شود عبارتند از:
1. رادیوگرافی (X-ray)
رادیوگرافی یا عکس‌برداری با اشعه ایکس یکی از روش‌های تصویربرداری است که برای مشاهده ساختارهای داخلی بدن مانند استخوان‌ها، مفاصل و بعضی از اندام‌های داخلی به‌کار می‌رود. این روش برای تشخیص شکستگی‌ها، مشکلات دندانی، آسیب‌های استخوانی و برخی مشکلات ریوی بسیار کاربردی است.
2. سونوگرافی (Ultrasound)
سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر از اندام‌ها و بافت‌های بدن استفاده می‌کند. این روش بی‌ضرر و بدون اشعه است و اغلب برای بررسی بارداری، مشکلات زنان و زایمان، اندام‌های داخلی مانند کبد، کلیه‌ها و مثانه و تشخیص بیماری‌های قلبی به‌کار می‌رود.
3. سی‌تی اسکن (CT Scan)
سی‌تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری از اشعه ایکس و پردازش کامپیوتری برای ایجاد تصاویر مقطعی دقیق از بدن استفاده می‌کند. این روش برای تشخیص مشکلات پیچیده‌تر مانند تومورها، آسیب‌های مغزی، لخته‌های خونی، مشکلات قلبی و ریوی و بررسی وضعیت استخوان‌ها کاربرد دارد.
4. ام‌آر‌آی (MRI - Magnetic Resonance Imaging)
تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا ام‌آر‌آی از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی برای ایجاد تصاویر دقیق از بافت‌های نرم بدن مانند مغز، ستون فقرات، عضلات، تاندون‌ها و اندام‌های داخلی استفاده می‌کند. این روش به‌ویژه در تشخیص مشکلات عصبی، عضلانی و مفصلی و بررسی تومورها بسیار موثر است.
5. ماموگرافی (Mammography)
ماموگرافی یک نوع رادیوگرافی مخصوص است که برای بررسی بافت‌های سینه و تشخیص زودهنگام سرطان سینه استفاده می‌شود. این روش به‌صورت منظم برای زنان توصیه می‌شود تا تغییرات مشکوک در بافت سینه‌ها را به‌موقع شناسایی کند.
6. اسکن هسته‌ای (Nuclear Medicine Imaging)
در تصویربرداری هسته‌ای، مواد رادیواکتیو به بدن بیمار تزریق یا خورانده می‌شوند. سپس با استفاده از دستگاه‌های مخصوص، تصاویری از اندام‌های داخلی تهیه می‌شود. این روش برای بررسی عملکرد اندام‌هایی مانند قلب، کلیه‌ها و تیروئید، و همچنین تشخیص برخی بیماری‌های سرطانی کاربرد دارد.
7. دانسیتومتری استخوان (Bone Densitometry یا DEXA Scan)
این روش تصویربرداری برای اندازه‌گیری تراکم استخوان‌ها به‌کار می‌رود و در تشخیص پوکی استخوان و ارزیابی خطر شکستگی استخوان‌ها موثر است. معمولاً برای زنان پس از یائسگی و افراد مسن توصیه می‌شود.
8. فلوروسکوپی (Fluoroscopy)
فلوروسکوپی یک روش تصویربرداری دینامیک است که امکان مشاهده حرکات داخلی بدن در زمان واقعی را فراهم می‌کند. این روش اغلب در هنگام انجام عمل‌های جراحی، یا برای بررسی سیستم گوارشی و عملکرد قلب و عروق به‌کار می‌رود.
9. آنژیوگرافی (Angiography)
آنژیوگرافی برای بررسی و تصویربرداری از رگ‌های خونی استفاده می‌شود. این روش به‌خصوص برای تشخیص مشکلات عروقی مانند انسداد یا تنگی عروق قلب، مغز، یا سایر نواحی بدن به‌کار می‌رود.
10. پت اسکن (PET Scan - Positron Emission Tomography)
پت اسکن یک روش تصویربرداری هسته‌ای پیشرفته است که به تشخیص تغییرات متابولیکی و عملکردی در بدن کمک می‌کند. این روش به‌ویژه در تشخیص و پیگیری درمان سرطان، بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و برخی مشکلات قلبی استفاده می‌شود.
11. اکوکاردیوگرافی (Echocardiography)
اکوکاردیوگرافی یا اکو قلب یک روش سونوگرافی است که برای تصویربرداری از ساختار و عملکرد قلب به‌کار می‌رود. این روش برای تشخیص بیماری‌های قلبی مانند نارسایی قلبی، مشکلات دریچه‌ای و بررسی جریان خون در قلب بسیار مؤثر است.
12. الاستوگرافی (Elastography)
الاستوگرافی یک نوع تصویربرداری سونوگرافی است که برای ارزیابی سختی و کشش بافت‌ها، به‌ویژه کبد، استفاده می‌شود. این روش به تشخیص زودهنگام فیبروز کبد و بیماری‌های مزمن کبدی کمک می‌کند.
13. سی‌تی آنژیوگرافی (CT Angiography)
این روش ترکیبی از سی‌تی اسکن و آنژیوگرافی است که برای تصویربرداری دقیق از رگ‌های خونی، به‌خصوص در قلب و مغز، استفاده می‌شود. این روش غیرتهاجمی برای تشخیص مشکلات عروقی مانند تنگی یا انسداد رگ‌ها بسیار کاربرد دارد.
14. MRI قلب و عروق (Cardiac MRI)
MRI قلب و عروق یک روش غیرتهاجمی و بدون اشعه برای تصویربرداری دقیق از قلب، عروق کرونری و بافت‌های اطراف آن است. این روش برای تشخیص مشکلات ساختاری و عملکردی قلب، تشخیص بیماری‌های قلبی مادرزادی و بررسی عروق کرونری به‌کار می‌رود.
مراکز تصویربرداری پزشکی نقش بسیار مهمی در تشخیص و پیگیری بیماری‌ها ایفا میکنند. با ارائه خدمات گسترده‌ای از جمله رادیوگرافی، سی‌تی اسکن، ام‌آر‌آی، سونوگرافی و موارد دیگر، این مراکز به پزشکان کمک میکنند تا اطلاعات دقیق و جامعی از وضعیت بیماران به دست آورند. این اطلاعات به‌طور مستقیم بر تصمیمات درمانی تأثیر می‌گذارد و در نهایت به بهبود وضعیت سلامتی بیماران کمک می‌کند.
